Dalaman

Daha önce Köyceğiz ilçesine bağlı olan Atakent ve Dalaman Beldelerinin birleşmesi ile tek bir Belediye olan Dalaman Milli Güvenlik Konseyince kabul edilen 2963 sayılı kanunun 29.11.1983 gün ve 18.237 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanması ile ilçe haline gelmiştir. Dalaman Türkiye’nin Güneybatı kısmında, Batı Akdeniz’in uç bölgesinde 28 derece 52 boylam, 36 derece 44 dakika enlemler arasında yer almaktadır. İlçe merkezinde rakım 15 metre’dir.
Dalaman Belediyesi Muğla ili Köyceğiz, Ortaca ve Fethiye ilçeleri ile Denizli ili Çameli ilçesi arasında yer almaktadır.
İlçenin yüzölçümü 61.694 hektardır. Bunun 43.528,5 hektarı ormanlık alan10.450 hektarı kültür arazisidir. Mevcut ormanların 29.063,5 hektarı verimli, 15.954 hektarı verimsiz koru halindedir. Dalaman çayı Akdeniz ve Ege bölgeleri geçiş noktasında bulunmaktadır. Dalaman kuş yönünden zengin bir deltadır. Koyları yat turizmine son derece elverişlidir. Yıllık ortalama sıcaklık 18.9 derecedir. Yıllık ortalama yağış miktarı 824,9 mm’dir. Yıllık ortalama nispi nem miktarı 60,00’dir.
Dalaman hava durumu olarak genel olarak yazları sıcak, kışları ise ılık ve yağışlıdır. Dalaman ilcesinin iklimi tipik Akdeniz iklimi olup, Suptropikal iklim olarak tanımlanabilir. Bu iklim karakteristiğine uygun olarak yörede kışları ılık ve yağışlı, yazları ise kurak ve sıcak geçer. Yörede geçen iklimin tabii bir sonucu olarak nemli orman ürünleri arasında Kızılçam, Meşe, Çınar, Okaliptüs, Pıynar, Karaağaç, Şimşir, Günlük (Sığla) ve sandal ağacına bolca rastlanır. Yörede yetişen önemli bir orman ürünü de Sığla ağacıdır. Gerek ekonomik ve gerekse tabi değeri çok yüksek olan bu ağaç dünyada çok sınırlı ve bir-iki bölge’de yetişmekte olup Dalamanda da yetişmektedir.

Dalaman Tarihi

Dalaman tarihçesi neticesinde Dalaman tarihi mekanları ile gezilecek yerleri ve mesire alanları ile oldukça zengin bir ilçemizdir. Dalamanın tarihi incelendiğinde bu bölgenin tarihi süreç içindeki sakinleri Lukkalar, Lekler, Solymoslular, Kavalılar, Persler, Helenler, Atinalılar, Romalılar, Araplar, Bizanslılar, Menteşoğulları ve sonraları Osmanlılar olmuştur. Anadolunun büyük uygarlıklarından Likyalılar 1600 sene bu topraklarda yaşamışlardır. Bölge halkının adıylaLikya, Anadoluda İran egemenliği döneminde Kariosun adıyla Karia olarak adlandırılmıştır. Osmanlı zamanında ise bölge daha çok Hıdivi Abbas pşa ile anılmaktadır. Kapıdağı semti – Likya kaya mezarları, Hippokome (At şehri), Oktapolis (Sekiz şehir) eski şehir kalıntıları, Delikli kavak semtindeki Antik Kent sur kalıntıları, Ardıçlı tepedeki Selçuklu surları, Hisar semtindeki Eski Bizans dönemine ait şaraphane, Şerefler (Kalynda) köyündeki Karya dönemine ait kaya mezarları ve surlar, Gürköy semtindeki manastır tepesi, Demirci çarşısı, Gökköy kaya mezarları, Kavaklı dede türbesi, Ak türbe, Ak köprü, Cleopatra hamamı bölgenin tarihi yerlerindendir.
İlçenin tarihi ile ilgili herhangi bir bilgi yeterli arkeoloji kazısı ve yüzey araştırması yapılmadığından dolayı bulunmamaktadır. Ancak Antik Karya bölgesi içerisinde olduğundan ilçe tarihinin çok eskilere dayandığı sanılmaktadır. Daha önce köyceğiz ilçesine bağlı Atakent ve Dalaman beldelerinin birleşmesi ile tek bir belediye olan Dalaman 1983’te ilçe konumuna getirilmiştir.
Euhippe antik kenti’nin Karia bölgesinin kuzeyinde Dalaman’ın yanı başında bulunan Alacatlı köyü’nün (Alaca-atlı) bulunduğu yerde olduğu sanılmaktadır. Ayrıca ilçede tren yolu olmamasına rağmen tren istasyonu da bulunmaktadır.

Dalaman gezilecek yerler bakımından hem tarihi mekanlar hem de mesire yerleri ile bolca alternatifler sunmaktadır.
Dalamanda gezilecek tarihi yerler, mekanlar, mesire yerleri ve Dalaman da görülmesi, izlenmesi ve incelenmesi gereken olgular; için bir sıralama yaparsak;

Dalaman da gezilecek yerler ve dalaman tarihi mekanları ;
1- Kapıdağında Lidai, Lissay, Crya ve Cleopatra hamamı,
2- Şerefler ve Kozpınar ve Kaya mezarları,
3- Kargınküründe türbe,
4- Gürköy de demirci çarşısı,
5- Karacaağaçta Manastır ve medrese,
6- Gökdağ da kaya mezarları,
7- Şerefler türbesi,
8- Dalaman çayının TİM sınırları içerisinde kalan yerde batık gemi,
9- Asma eski köprü,
10- Tarihi Akköprü,
11- Kayadibinde Likya kaya mezarları,
12- Kavacık da Hippokome Antik kenti,
13- Bozbel de Oktapolis Antik kentin uzantısı ve kaya mezarları,
14- Gürleyik de Hisar ve Ilıca,
15- Tim idare binası

Dalaman mesire yerleri;
1- Sarısı – Hurmalı koyu arası deniz kıyısı,
2- Tim içinde çay boyu, Şahin tepesi ve Gökdağ harabeleri,
3- Akkaya yöresi,
4- Kozpınar,
5- Eski Asma köprü civarı,
6- Gürleyik Çal deresi,
7- Çöğmende, Üçgül, Dumlu ve akpınar yaylaları,
8- Çal , Şimşir ve Aygır dağlarının dorukları,
9- Hürriyet ve Altıntaş mahallelerinde günlük Sığla ormanları,
10- Dalaman çayı ve üzerinde Akköprü ve Kanyon,
11- Kırcagedre mahallesi

Dalaman da görülmesi, izlenmesi ve incelenmesi gereken olgular;
1- Köy düğünleri ve eğlenceleri,
2- Köy yaşantısı,
3- El sanatları (Dokuma, oyma, örgü vs.)
4- Yörük çadırı ve göçer yaşamı
5- Ev tipleri,
6- İlçe merkezi ve köylerde kurulan halk pazarları,
7- Köy çerçileri,
8- Oyunlar,
9- Çalgılar,
10- Şifalı otlar ve kullanımları,
11- Yöresel giysiler ve hazırlanması.

Dalaman Tren İstasyon Binası

İlçede tren garı olmamasına rağmen yapılmış Dalaman istasyon binasının ilginç bir hikayesi vardır. Mısır Hidivi Abbas Paşa döneminde tren garı olarak yaptırılan ve günümüzde Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından kullanılan bina, etrafındaki yemyeşil çimenler ve palmiye ağaçları ile bir milli parkı andırmaktadır. Binanın öyküsü de bir hayli ilginçtir. Ava meraklı Mısır Hidivi Abbas Paşa, Dalaman’a bir av köşkü yaptırmak istemiş ve inşaatı da Fransızlara verilmiş. Aynı bünlerde bu Fransız İnşaat grubuna bir de Mısır da istasyon binası siparişi verilmiş. Fakat Fransızlar hazırladıkları projeleri karıştırmışlar. İstasyon binası projesini Dalaman’a av kökü projesini ise Mısır’a göndermişler. Kimse de bu karışıklığın farkına varmamış. Böylece tren yolu geçmeyen Dalaman’a av köşkü diye istasyon binası yapılmış, Mısır’a da istasyon binası diye av köşkü yapılmış. Ogün bugün hiç bir işlevselliği olmamasına karşın sadece güzel bir bina olarak bu istasyon Binası Dalaman’a kalmış. Sırf bu matrak hikayesi için bile Dalaman da görülmeye değer binalar arasındadır. Tarihi bir kültür mirası olarak günümüze uzanan geçmişinden sonra artık günümüzde Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünce kullanılmaktadır.

Dalaman Turizm

Dalaman Turizm bakımından geç tanınan beldelerimizdendir. doğa deniz ve tarih şehri olan Dalaman havaalanı hizmete girmesiyle birlikte turizmde tanınmıştır. Gerçi eskiden beri Kapıdağı yarımadasında bulunan birbirinden güzel Dalaman koyları mavi yolculuk için uğrak yerlerden olmuştur. Fakat bu durumun Dalamnile hiç bir ilgisi yoktur. Aslında Dalaman Turizm bakımından el değmemiş bir bakire olarak da tanımlanabilir. Çünkü eşsiz doğal güzelliği, inci gibi koyları, gezilip görülmeyi bekleyen tarihi zenginlikleri, serin ve bol sulu yaylaları, el sanatları, gelenek ve görenekleri ile şifalı otları bu güne dek hemen hemen hiç tanıtılmamıştır.
Dalaman havaalanı’nın açılması ile birlikte hareketlenen Dalaman turizmi gün geçtikçe gelişmekte ve yukarıda sayılan tüm olgular birbir değerlendirilmektedir. 2000 yılına kadar yörede hiçbir otel, motel, pansiyon, restorant, turizm şirketi ve turist potansiyeli görülmezken bugün aradan az bir süre geçmesine rağmen turizm alanında önemli atılımlar gerçekletirilmiştir. Elbette bunlar arasında en önemli yeri Dalaman uluslararası havaalanının açılması almaktadır. Dalaman uluslararası havaalanı açılması neticesinde ilçede ister istemez turizm alanında önemli gelişmeler yaşanmıştır. Bunların en önemlileri; her gün yenileri eklenilen çok sayıda Dalaman turistik tesisleri açılmış olması, Sarıgerme yolunun yapılması, bazı koylara kara ulaşımının sağlanılması, yöre de turizme yönelik alışveriş yerlerinin hizmete girmesi ve dağ turizminin hizmete girmesidir. Ayrıca halk tarafından önemli bir geçim kaynağı haline gelen turizm, dağ köylerinde yaşayan çoğu insan için önemli bir uğraşı haline gelmiştir. Ancak yörede turizm’in canlanması için gerekli mevcut hizmetler henüz yeterli görülmemektedir. Bu yüzden yıllar boyunca tarım ve hayvancılıkla uğraşan yöre halkının turizm yönünden de bilinçlendirilmesi ve bu yönde yeni yatırımların yapılması gerekmektedir.

Dalaman Çoğrafik özellikleri

Dalaman coğrafya bakımından Akdeniz bölgesinde yer almaktadır. Dalaman Muğla ilinin bir ilçesidir. Atm Dalaman Uluslarası havaalanı bu ilçe sınırlarındadır. Ortaca’nın da ilçe haline getirilmesinden sonra bağlı beldesi kalmamıştır. 16 köyü bulunmaktadır. Akdeniz bölgesinde, Muğla iline bağlı bir ilçe olan Dalaman, Muğla ili Köyceğiz, Ortaca ve Fethiye ilçeleri ile Denizli ili Çameli ilçesi arasında yer almaktadır. Doğu, kuzey ve batı kesimleri dağlık, güneyi ovalıktır. İlçe topraklarını Gölgeli dağlar (2.295 mt.), Boncuk dağı (2.265 mt.) engebelendirmektedir. Fethiye körfezine paralel uznan bu dağların etekleri yapraklı, yüksek kesimleri de iğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlar ile kaplıdır.
Dalaman ovası Muğla ilinin en verimli ovasıdır. Türkiye’nin ve dünyanın en verimli ovaları arasındadır. İlçe topraklarını Dalaman çayı sulamakta olup, Akdeniz ve Ege Bölgeleri geçiş noktasında bulunmaktadır. Dirmil yakınlarındaki Kocaş dağından doğan Dalaman çayı Marmaris ve Fethiye arasında yer alır. Toplam uzunluğu 229 km.’dir. Batı torosların Göktepe ve Yaylacık dağlarından inen kolların birleşmesi ile büyüyen çay, dar ve derin bir vadi içinde akarak Ortaca’nın 8 km. güneyinden denize dökülür. Dalamanın deniz seviyesinden yüksekliği 15 metredir. Yüzölçümü 61.694 hektar olan ilçenin son yapılan sayım sonuçlarına göre nüfusu 42.000 civarlarındadır.

Dalaman iklimi

İklim olarak tipik Akdeniz iklimine sahiptir. Bu iklim subtropikal iklimi olarak tanımlanabilir. Bu iklim karakteristiğine uygun olarak Dalamanın kışı ılık ve yağışlı geçer, Dalamanın yazı ise kurak ve sıcaktır. Dalaman da yıllık ortalama yağış miktarı 1044.5 mm.’dir. Dalamanda 19 temmuz 1973’te ölçülen 48.5 derecelik sıcaklık Türkiye’de Kahramanmaraş (48.8 derece) ve Şırnak Cizre (48.6 derece) sıcaklıklardan sonra ölçülen en yüksek sıcaklıktır.

5 günlük Dalaman hava durumu için ekli linki ziyaret edin.