Boğazköy Alacahöyük milli parkı
Boğazköy Alacahöyük milli parkı; Karadeniz bölgesi’nde, Çorum il sınırları içinde yer alır. 1988 yılında milli park olarak koruma altına alınmıştır. Alacahöyük milli parkı hakkında bilgi için yazımızı inceleyebilirsiniz.
Milli parkın yüz ölçümü 2.634 hektar alanı kapsar. Çorum il merkezinin 82 km güneybatı kesiminde günümüzdeki adıyla Boğazkale ilçesindedir. Milli parkın önemi barındırdığı tarihi eserlerden gelir. Anadolu’nun en eski uygarlıkları arasındaki Hitit uygarlığı gelir. Hititlilerin başkenti olan Hattuşaş günümüzde Boğazköy olarak bilinir. Hattuşaş ve çevresindeki çeşitli tarihi eserler Boğazköy milli parkı sınırları içindedir. Hattuşaş şehir surları, Aslanlı Kapı, Yer kapı ve Yazılıkaya milli parkın başlıca değerleridir. Hititler zamanında bölgenin ormanlarla kaplı olduğu anlaşılmaktadır. Günümüzde ise bölgenin antropojen bir step görünümümde olması ibret verici ve şaşkınlık uyandırıcıdır.
Alacahöyük milli park alanında yapılan kazılar sonucu 5 kültür katı belirlenmiştir. Bu kazılar neticesinde Bizans, Roma, Galat, Frig, Hitit, Asur, Hatti medeniyetlerine ait kalıntılar ele geçmiştir. Hattuşaş şehri milattan önce ondördüncü yüzyılda ve onüçüncü yüzyılda Hitit İmparatorluğunun başkenti olmuştur. Hattusha (Hattuşaş) (Boğazköy) Alacahöyük milli parkı 1986 yılında Unesco Dünya Kültür Mirası Listesine alınmıştır. Çivi yazısı ile yazılmış tabletler 2001’den itibaren Dünya Belleği Listesinde yer almaktadır.
Hattuşaş antik şehri; günümüzde Çorum ilinin Boğazkale ilçesinin kurulu olduğu Budaközü ovası bitiminde beliren sarp kayalıkları olan engebeli arazi üzerine kurulmuştur. Arkeolojik kalıntıları Fransız Charles Texier sayesinde 1834 yılında ortaya çıkmıştır. Bu keşif neticesinde ancak 1906’da kazılar yapılabilmiş ve elde edilen bulgular neticesinde şehir kalıntılarının Hitit başkenti Hattuşaş olduğu anlaşılmıştır.
Boğazköy milli parkının kaynak değerleri tarihi eserlerden oluşur. Hattuşaş antik şehrinde yapılan kazılar sonucu 31 tapınak tespit edilmiştir. Bu tapınaklar arasında en büyük olanı büyük tapınak olarak adlandırılmıştır. Tapınağın dönemin tanrıları arasında en büyükler arasında yer alan güneş tanrıçası ile fırtına tanrısına adandığı tahmin ediliyor. Alanda ayrıca milattan önce onüçüncü yüzyıla tarihlenmiş 11 adet yer altı silosu bulunmuştur. Milattan önce onikinci yüzyılda Hitit devleti yıkılmış olsa da Hattuşaş şehrinde yerleşim ve yaşam devam etmiştir. Hitit devletinin yıkılması ile Hattuşaş şehri Frig etkilerinin belirdiği bir kasabaya dönüşür. Milli park alanında yapılan kazılar ve araştırmalar sonucunda sonraki dönemde etkin olan uygarlıklara ait eserler ve kalıntılar bulunmuştur. Bu uygarlıklar arasında Pers, Helen, Galat, Roma ile Bizans’ın izlerine rastlanmıştır..
Hattuşaş milli parkı kaynak değerleri arasında Yazılıkaya tapınağı önemli yer arz eder. Hattuşaş antik şehrinin en etkileyici ve büyük dini alanı açık hava Tapınağı şehrin dışındadır. 90 kadar Tanrıça, tanrı, hayvan ile hayali yaratıklar bu alandaki kayalara işlenmiştir. Hitit kültürüne göre yeni yıl veya ilkbahar törenleri zamanında tüm tanrılar fırtına tanrısının evinde toplanırmış. Yazılıkaya üstünde bu toplanma anının işlendiği varsayılmaktadır.
Alacahöyük milli parkı; T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı 11. Bölge Müdürlüğü tarafından koruma ve denetim altındadır. 11. bölge müdürlüğü tarafından yayınlanan http://bolge11.ormansu.gov.tr/11bolge/AnaSayfa/korunan_alanlar/milli_parklar/bogazkoy_alacahoyuk_mp.aspx sayfasından Boğazköy Alacahöyük milli parkı hakkında ek bilgileri de inceleyebilirsiniz.