Kontakt lens kullanımı ve bakımı

Kontakt lensler hakkında bilinmesi gerekenler için yazımızı inceleyin. Kontakt lens kullanırken dikkat edilmesi gereken detayları sayfamızda paylaştık.

Kontakt lens nedir?

Kornea ve sklera gibi gözün dışındaki yüzeyinin üstüne yerleştirilebilen protezlere kontakt lens denir. Görme bozukluğunun giderilmesi, görmedeki kırılma kusurunun düzeltilmesi veya bir takım göz hastalıklarının tedavisi amacı ile kullanılır. Ayrıca güzellik amaçlı kullanılan renkli lenslerde kontakt lens sınıfına girer.

Kontakt lens çeşitleri

Temel olarak iki tip kontakt lens vardır. Bunlar; gaz geçirgen sert lensler ve yumuşak lensler olarak ikiye ayrılır.

Gaz geçirgen lenslerin özelliği

Göze yüksek oranlı oksijen geçişi için imkan vermesidir. Adını da bu özelliğinden almıştır. Göze ilk uygulandığı anda varlığı net hissedilir. Kullanım için belirli bir alışma süresi gerektirir. Buna karşın yumuşak lenslerden daha dayanıklı olma özelliğine sahiptir. Korneanın şeklini almadığından yüksek astigmat ve keratokonus gibi göz kusurlarında özellikle tercih edilmektedir. Gençlik yaşları sonrasında korneanın sivrileşmesini ilerleten bir hastalık olan Keratokonus rahatsızlıklarında bu lensin sağladığı görme kalitesini başka hiçbir yöntem sağlayamaz. Bu rahatsızlıktan şikayetçi olanların %93-97 çoğunluğuna gaz geçirgen sert lenslerin başarıyla uygulanması mümkündür.

Yumuşak lenslerin özelliği

Günlük kullanılırlar. 1 günlük, 1 haftalık, 1 aylık ve 1 yıllık kullanım ömrü olanlar ile bazı göz hastalıkları tedavisinde kullanılan tedavi edici lens türleri, bifokal/multifokal lensler ve renkli lens gibi çok değişik özelliklere sahip tipleri vardır. Kullanım açısından yumuşak oldukları için oldukça rahattır. Görmedeki kırma kusurun düzeltilmesi için kullanılan lensler çoğunlukla renksizdir. Bunlar göze takıldığı zaman göz rengi görünümü değiştirmez. Takıldıkları sürece görme kusurunu düzeltir ve berrak bir görüş imkanı sağlar.

Renkli lens çeşitleri

Renk kuvvetlendirici renkli lensler ve Opak tonlu renkli lensler olarak ikiye ayrılır.

Renk kuvvetlendirici olanları yarı şeffaftır. Göz rengini değiştirmez fakat rengin daha belirginleşmesini ve parlak görünmesini sağlar. Daha çok açık göz rengine sahip olanlar tarafından tercih edilir.

Opak tonlu olanlar ise göz rengini tamamen değiştirmek isteyenler için tasarlanmış modellerdir.

Kontakt lensler birçok insanın hayatını kolaylaştırdığı ortadadır. Ancak maliyetli olmasıyla beraber lens kullanımının özel bakım ve dikkat gerektirmesi sebebiyle de çekinilen bir konudur.

Kontakt lenslerinizi bilinçsiz şekilde çektiğinizde, gözlerinize zarar verebilecek bazı hatalar yaparsınız.

Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri tarafından 2015 yılına ait bir rapora göre, ABD’de 41 milyon kontakt lens kullananların neredeyse tamamı göz enfeksiyonlarına yakalanma riskinin arttığını gösteriyor.

Raporda ayrıca, ulusal bir araştırmaya katılan kontakt lens kullananların yaklaşık üçte birinin kontakt lens takmakla ilgili kırmızı veya ağrılı gözlerle doktora gittiğini bildirdi.

Amerikan Oftalmoloji Akademisi, kontakt lens takan insanlar için çeşitli güvenlik önerilerinde bulundu.Tüm kontakt lens kullanıcıları için, güvenlik tedbirleri hakkında ve ne gibi hatalar yaptığınızı bilmek önemlidir. Bu, hatalarınızı önlemenize ve gözlerinizi korumanıza yardımcı olacaktır.

Kontakt lensler kullanırken yaptığınız hatalar alt kısımda sıralanmıştır.

Çok uzun süreli lens kullanımı

Uzun süre kontakt lens kullanmak göz sağlığınız için kötüdür. Kalıcı yara izi ve hatta görme kaybına yol açabilir. Çok uzun süre kontakt lens kullanmayın. Temaslar kornealarınızın üstünde bulunur ve göze oksijenin girmesini sağlayacak kan damarı yoktur. Bu önemli işi yapan gözyaşlarıdır. Ancak lens takılıyken, gözyaşları kornealarınıza erişemez. Lensleri zaman zaman çıkartarak oksijenin korneaya erişmesini sağlayın. Lenslerin uzun süre kullanılması aşınmaya, kornealarınızın mikroplara karşı daha savunmasız kalmasına neden olur.

Ne tür bir temas olursa olsun, lensleri çok uzun süre takmaktan kaçının. Bu enfeksiyon riskinizi azaltmanın basit ve etkili bir yoludur.

Lenslerle uyku

Lenslerle uyuma alışkanlığı, sık sık yapılan büyük bir hatadır. Uzun süre lens kullanma, korneayı oksijenden yoksun olmasına, bu da rahatsızlığa ve hatta ciddi bir enfeksiyona neden olabilir. Aslında, lenslerle uyuyanlar göz kuruluğu ve bulanık görme gibi problemlerle karşılaşır. Kontak lenslerinizle uyumayın! Ayrıca, uyurken hareket etmeniz nedeniyle gözlerinizin arkasında bir kontak lens bile kaybedebilirsiniz.

Journal of Optometry’de yayınlanan 2009 tarihli bir araştırma, temaslarda uyuyan mikrobik keratitin muhtemel ana nedeni olduğunu bulmuştur.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri tarafından hazırlanan 2015 raporunda göz enfeksiyonlarının yüzde 25’inin değiştirilebilir risk faktörlerinden kaynaklandığı tespit edildi. Bu faktörlerin arasında, biri zaman zaman lenslerle uyuma olarak belirtildi.

Suda lens kullanımı

İster yüzme havuzu, sıcak küvet veya duş, lenslerinizi her türlü suya maruz bırakmak, kaçınılması gereken bir şeydir. Suyun içine girerken kontakt lens kullanmayınız. Su, göz enfeksiyonlarına yol açabilecek farklı bakteri türleri ve diğer zararlı patojenler için bir üreme alanıdır. Ağır vakalarda, görme kaybına bile neden olabilir.

Ayrıca, suya maruz kalma gözlerinizi kurutabilir. Herhangi bir suya girmeden önce kontak lenslerinizi çıkarmalısınız. Ayrıca, kontaklarınızı suda asla saklamamanız gerekir. Daima doktorunuz tarafından önerilen steril serum kullanın.

Lens solüsyonu kullanmamak

Lensleri temizlemek için musluk suyu veya tükürük kullanmak çoğu kullanıcının yaptığı büyük bir hatadır. Kontak lenslerinizi temizlemek için musluk suyu kullanmayın. Musluk suyu steril değildir ve içerisinde kontaklarınızı temizlemek, bakteri ve diğer zararlı patojenlerin merceklere yapışmasına neden olabilir. Aslında, musluk suyu tedavi edilmesi zor bir göz enfeksiyonu olan Acanthamoeba keratitine neden olabilen bir amip içerdiği bilinmektedir.

Ayrıca, lenslerinizin musluk suyunda durulanmasını önleyerek, gözlerinize zarar verebilecek şekilde kornealarınızın iltihaplanmasını veya yaralanmasını önleyebilirsiniz. Kontak lenslerinizin her zaman göz doktorunuzun önerdiği uygun bir serumla yıkayın. Her zaman kontak dostu göz damlası veya seyahat boyutunda bir kontak lens serumu taşımak sizin için en iyisidir.

Lens son kullanım tarihi önemlidir!

Her şey kontak lensleriniz de dahil olmak üzere son kullanma tarihiyle birlikte gelir. Kontak lensleri son kullanma tarihinden sonra atmalısınız. Eski, süresi dolmuş lensler mikropların üreme alanı haline gelir. Kullanıldıklarında protein birikimi ve diğer tortuları da biriktirirler. Bu tür lenslerin giyilmesi rahatsızlık verebilir veya en kötü ihtimalle enfeksiyona neden olabilir.

Birkaç kişinin kullanımına karşı asla göz sağlığınız riskine maruz bırakmayın. Eski kontakt lensler giyerek, para tasarrufu sağlamıyorsunuz, bunun yerine pahalı tıbbi faturalara davetiye çıkarıyorsunuz.

Lens uygulama için el temizliğine dikkat edin!

Kontakt lens kullanıcıları, lensleri tutmadan önce genellikle ellerini yıkmayı unuturlar. Gözlerinize mikrop girmesini önlemek için, kontakt lenslerinize, hatta taşıma kasasına dokunmadan önce ellerinizi iyice yıkamanız şarttır. Kontak lensleri kirli ellerle tutmak enfeksiyon riskini artırıyor. Kontak lenslerinizi tutmadan önce daima sabun ve ılık su ile ellerinizi yıkayın.

Ayrıca, kontak lenslerinizi tutmadan önce ellerinizi iyice kurduğunuzdan emin olun çünkü göz enfeksiyonlarına neden olan mikroplar da suyun içinde bulunurlar.

Gözler enfeksiyonlu iken lens kullanılmaz!

Gözlerdeki kızarıklık, kaşıntı, şişme ve yanma gibi belirtileri farkederseniz derhal lenslerinizi çıkarın. Lenslerinizi takarken rahatsız oluyor ve acı hissediyorsanız enfeksiyon gelişme riski taşırsınız. Bazen, gözleriniz mercekte bir sorun nedeniyle kayabilir. Lenslerinizi hemen çıkarın ve kanama veya yırtılma belirtileri olup olmadığını dikkatle inceleyin. Lenslerinizin içinde hala kalan herhangi bir bölüm varsa, hemen bir göz doktoruna gidin.

Kontakt lens saklama kutusu kullanımı önem arz eder!

Hem kontak lensleriniz hem de saklama kutunuzun bakım ve temizleme işlemlerine ihtiyacı var. Aslında, kontakt lens kullanıcılarının yaptığı en büyük hatalarından biri, yanlış kullanım ve lenslerle ilgili talimatları titizlikle takip etmemesidir.

Kontakt lenslerin ve kabının yanlış bakımı gözlerinize zarar verebilir. Uygun bakım ve güvenlik önlemlerini uygulamamanız lenslerinize zarar verme riskini arttırır veya daha da kötüsü kendinizi ciddi göz enfeksiyonlarına karşı savunmasız bırakırsınız.

Kontak lenslerinizi her gün önerilen temizleyici ile temizleyin. Lenslerinize dokunmadan önce daima ellerinizi yıkayın. Temizledikten sonra, taze çözelti içeren bir kutu içerisinde saklayın. Zararlı organizmalar bazı durumlarda büyüyebilir, lens kutusu temizliği de çok önemlidir.

Temizlenmiş kontakt lenslerinizi kirli bir kutuya koymak, kaçınmanız gereken bir şeydir. Kutunuzu göz doktorunuzun önerdiği steril bir solüsyonla temizleyin. Temizlenmemiş, nemsiz bir havlu ile kurutun veya tekrar kullanmadan önce hava ile kurutun. Kontakt lens kutuları en az üç ayda bir değiştirilmelidir.

Lens çözeltisi (solüsyon) kullanımına dikkat edin!

Kontak lens takanların yaptığı yaygın bir hatadır. İnsanlar çoğunlukla yeni kontak lens solüsyonunu eski veya kullanılmış çözeltiyle karıştırarak “kolaylıkla çıkar” ya da kolaylık sağlamak için kutunun içinde kullanıyorlar. Yeni çözeltiyi eski bir çözeltiyle karıştırmayın. Bununla birlikte, bu dezenfektanın etkinliğini kaybetmesine neden olduğu için sağlıksız bir uygulamadır. Bu da göz enfeksiyonu riskini arttırır.

Solüsyonu her zaman kullanmak yerine değiştirin. Aslında, aynı zamanda yeni solüsyon ile durulama ve kutuyu yeni bir peçete ile kurutmanız gerekir; aksi takdirde dipte biyofilm birikimi oluşacaktır.

Göz sağlığınızı ciddiye alın!

İster kontak lens veya gözlük takın, düzenli göz muayenelerini yaptırmak önemlidir. Ayrıca, gözlerinizde herhangi bir rahatsızlık duyuyorsanız, küçük gözükse bile, en kısa sürede göz doktorunuza danışmanız gerekir. Sorunlar ilk aşamada tedavisi daha kolaydır. Ne kadar uzarsa, tedavi etmek o kadar zor olur.

Özellikle kontak lensleri kullandıktan sonra kızarıklık, yanma, bulanık görme veya ağrılarınız varsa, göz ardı etmeyin ve hızlı bir şekilde doktora görünmelisiniz. Ayrıca, gözünüzün sağlığı ve güvenliği güncellenmiş objektif türleri, uyum ve reçete için düzenli olarak kontrol edilmesi hayati önem taşımaktadır.

Kontakt lens kullanıcıları için ipuçları

Uyku, duş veya yüzmeye başlamadan önce daima lensleri çıkarın.
Onları her çıkardığınızda dezenfekte ederek kontaklarınızı ovun ve durulayın. Her kullanımdan sonra kılıfı kontak lensi çözeltisiyle yıkayın ve durulayın. Kontakt lenslerinizi çıkarmanız durumunda her zaman yedek bir çift gözlük bulundurun.

Lensi taktıktan sonra makyajınızı yapmalısınız. Lensleriniz hazır olduğunda göz makyajı temizleyici ve hatta yüz temizleyici kullanmayın. Gözleriniz görülebilir derecede tahriş olduğunda kontakları takmayın. Gözlüğünüzü lensleriniz takılıyken ovmayın, çünkü kornea zarar görebilir.

Her yıl göz doktorunuza göz sağlığınızın durumunu öğrenmeye gidin. Kontakt lenslerinizi güvenilir bir kaynaktan alın. Asla kontak lensleri başka biriyle paylaşmayın.