Tokat gözlemesi

Kıymalı, çökelekli Tokat gözlemesi nasıl yapılır? Çökelekli, kıymalı, tokat usulü gözleme tarifi ile yapımı ve hazırlanışı için malzeme listesi sayfamızda paylaşılmıştır.

Gözleme; sac üzerinde veya yağda kızartılıp yapılan bir yiyecektir. İnce açılan yufkanın içine çeşitli malzemeler konularak hazırlanır. Her yörenin kendine has pişirme usulleri ve tercih edilen malzemeleri vardır. Gözlemeler yaklaşık 15. yüzyıldan bu yana Saray mutfaklarında ve İstanbul mutfağında ya da Anadolu mutfağında tercih edilen bir yer edinmiştir. Kimi yerler de mantarlı gözlemeler tercih edilirken, kimi yerlerde ıspanaklı gözleme veya pazılı gözlemeler daha çok tercih edilmektedir. Bazı yerler de ise kıymalı, peynirli veya patatesli gözleme çok daha fazla tercih edilir. Buna sebep yörenin tercih edilen besinleridir.

Yemek tarihinin incelenen kayıtlarına göre gözlemenin tarihi Fatih Sultan Mehmet dönemlerine kadar uzanmaktadır. O dönemden günümüze de yöresel malzeme tercihleri farklı olsa da Türk mutfağında tercih edilen ve sevilen lezzetler arasında yerini almıştır.  Zira hazırlaması hem kolay hem de ekonomiktir. Bu sebeple halen çokça tüketilmektedir.

Bu sayfamızda bizde Tokat usulü gözlemenin tarifi paylaşacağız. Karadeniz bölgesinde yer alan Tokat kuzey tarafında Samsun, Kuzeydoğu tarafında Ordu, doğu ve güney tarafında Sivas, güneybatı tarafında Yozgat, batı tarafında ise Amasya illeri ile komşudur. Tokat mutfağı denildiğinde akla ilk gelen başlıca yemekler; Tokat kebabı, Tokat çemeni, Tokat keşkeği ve Tokat gözlemesi gelir. Tokat gözlemesinin çökelikli yapılanı ise en çok tercih edilenidir.

Kısaca Tokat gözlemesi ham maddelerinden biri olan çökelek nedir onu da açıklayalım. Çökelek; Ayranın yağı alınıp, ısıtıldıktan sonra ortaya çıkan yoğurt parçalarına denir. Çeşitli yörelerde farklı isimler kullanılmaktadır. Anamur civarında keş adı ile bilinir.  Silifke yöresinde hamçökelek denirken, Doğu Karadeniz bölgelerinde minzi ya da minci adı kullanılır. Hatay civarında ise adı sürk iken, Trakya bölgesinde ise ekşimik olarak adlandırılır. Yapımında ufak tefek ayrılıklar olsa da genel olarak tat ve lezzetler yakındır. Sadece değişen kullanılan sütün cinsi ve adı farklılık gösterir.

Bu kısa bilgilerden sonra Tokat usulü gözleme yapımı için gereken malzemeleri ve tarifini paylaşalım.

10 kişilik Tokat gözlemesi hamuru malzemesi

6 su bardağı un
125 gram margarin
1 tatlı kaşığı tuz
Yeterince su

Gözlemenin içinin malzemesi

Yarım kilo çökelek
Yarım kilo kıyma
1 çay kaşığı karabiber
Yarım demet maydanoz
Yarım demet taze soğan

Tokat gözlemesi yapılışı

Önce gözleme hamuru yapmak için; un ve tuzu karıştırıp, suyu azar azar ilave edelim. Kulak memesi yumuşaklığında bir hamur yapacağız. İyice yoğurup üzerini örtelim ve hamuru dinlendirelim. Dinlenmiş gözleme hamurunu mandalina büyüklüğünde bezelere bölelim. Bezeleri unlayıp merdane ile ince olacak şekilde açalım.

1 tatlı kaşığı margarini tavada kızdırıp kıymayı kavuralım. Kıyılmış soğan ve maydanozun yarısını kıymaya ilave edip kıymalı gözleme harcını hazırlayalım. Kalan maydanozun yarısını da çökelek ile karıştırıp peynirli gözleme iç malzemesi yapalım.

Hamurdan açtığımız ince yufkaların bir ucunu ortaya kadar kat yapalım. Diğer ucunu da katladığımız tarafın üzerine gelecek şekilde örtelim. Bunun üzerine peynirli gözleme harcı ve kıymalı gözleme harcı ilave edip sağ ve sol kenarlarını üst üste kat yapalım.

Hazırladığımız gözlemeleri önceden kızdırdığımız sac üzerinde önlü arkalı pişirelim.  Gözlemeler sıcak iken üzerine margarin sürüp servis yapabiliriz. Tokat usulü gözlemeler artık servise hazırdır. Afiyet olsun.

Sitemizde paylaşılan değişik börek tarifleri için ekli sayfamızı inceleyin. Ayrıca Twitter, Instagram, Facebook, Tumblr, Tiktok ve Pinterest sayfalarımızı da takip etmenizi öneririz.